علت و علائم و درمان آمبولی پا در دوران بارداری چیست
آمبولی پا
آمبولی پا ,آمبولی پا,آمبولی پارادوکس,آمبولی پارادوکس چیست,آمبولی پا در بارداری,درمان آمبولی پا,علائم آمبولی پا,آمبولی در پا,علت آمبولی پا,بیماری آمبولی پا
توضیحاتی در مورد آمبولی پا
آمبولی (به انگلیسی: Embolus) به معنی یک توده داخل عروقی جداشده و در حال حرکت می‌باشد. این توده می‌تواند جامد، مایع یا گاز باشد و در محلی دورتر از محل تشکیلش متوقف شود. در این مطلب از سایت جسارت در مورد آمبولی پا صحبت میکنیم امیدواریم مورد توجه قرار بگیرد.
انواع آمبولی
ترومبوآمبولی (آمبولی لخته خون)، آمبولی کلسترول، آمبولی چربی، آمبولی هوا، آمبولی عفونی، آمبولی جسم خارجی و آمبولی مایع آمنیوتیک. در ترومبوآمبولی اغلب لخته‌ای که در اثر ترومبوز سیاهرگی تشکیل شده است، حرکت کرده و می‌تواند در هرجایی از جمله ریه متوقف شده و بیمار را با مشکلات شدید و حتی کشنده مواجه سازد.
آمبولی ریه چیست
آمبولی ریه (به انگلیسی: Pulmonary embolism) به وجود لخته خون یا گاهی چربی در یکی از سرخرگ‌های ریوی ویا بافت شش‌ها گفته می‌شود. این لخته خون نخست در یکی از سیاهرگ‌های عمقی اندام تحتانی یا لگن شکل می‌گیرد. آمبولی چربی بیشتر از ناحیه یک شکستگی استخوانی پایه ریزی می‌شود. لخته خون یا آمبولی چربی از راه جریان خون و با گذشتن از قلب به یکی از سرخرگ‌های خونرسان بافت شُش راه یافته و در آنجا مستقر می‌گردد. این پدیده سبب بسته شدن سرخرگ شده و بنابراین توانایی تنفسی کاهش می‌یابد و گاهی بافت ریه از میان می‌رود. آمبولی ریه در همه سن‌ها می‌شود رخ دهد ولی در بزرگسالان رایج‌تر است
آمبولی پا
ممکن است چندان عاملی تهدیدکننده برای زندگی انسان به نظر نرسند، اما لخته های خون که در سیاهرگ های پا شکل می گیرند، اگر درمان نشوند و یا به طور طبیعی از بین نروند، ممکن است از سیاهرگ های پا جدا شده و همراه با جریان خون به ریه ها وارد شوند که در این حالت موجب آمبولی ریوی (PE) می شوند.
علائم آمبولی پا
قرمزی تغییر رنگ خفیف در پوست ناحیه لخته خون اغلب یکی از نخستین نشانه های شکل گیری ترومبوز (یا لخته) در سیاهرگ است. دلیل تغییر رنگ پوست بسیار ساده است: مجموعه های متراکم از خون زیر سطح پوست با بزرگتر شدن اندازه نمایان‌تر می شوند. اگر به طور مداوم با وصله های قرمز رنگ پوست در پاهای خود مواجه می شوید، به ویژه پس از آسیب دیدگی یا عمل جراحی، باید این مساله را با پزشک خود در میان بگذارید. مشخصه قرمزی پوست ناشی از لخته خون در پا این است که با گذشت زمان از بین نمی رود و یا بدون هیچ دلیلی قابل مشاهده ای تشدید می شود. تورم تورم دردناک ممکن است در محل لخته خون شکل بگیرد، به ویژه اگر لخته در ناحیه قدم، قوزک یا ساق پا شکل گرفته باشد. این نواحی دارای تراکم های بافتی و استخوانی افزایش یافته هستند و شرایط برای بدن به منظور از بین بردن طبیعی لخته خون شکل گرفته را دشوارتر می شود. یکی از نشانه های مشخصه تورم مرتبط با لخته خون این است که به درمان های معمول مانند استفاده از کمپرس های گرم یا سرد واکنشی نشان نمی دهد. همچنین، تورم ممکن است بدون دلیل مشخصی به ناگاه تشدید شود و یا ممکن است بدون هیچ گونه آسیب خارجی به ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته شکل گرفته باشد. گرمای پوست لخته شدن خون اغلب موجب تغییر در دما می شود. در لخته های خون پا، دمای پوست در ناحیه ای که لخته خون قرار دارد، ممکن است افزایش یابد و هنگام لمس کاملا این تفاوت دما احساس شود. پوست گرم اغلب با نشانه های دیگر از جمله خارش و حالتی ضرباندار همراه است. همانند دیگر نشانه ها، این شرایط نیز به درمان های خانگی واکنش چندانی نشان نمی دهد و در صورت عدم درمان با گذشت زمان تشدید خواهد شد. غش کردن غش کردن و احساس سرگیجه ممکن است در صورت ناتوانی بدن برای از بین بردن لخته خون به طور طبیعی، یا در صورت جدا شدن و حرکت لخته به سمت ریه ها رخ دهند. سرگیجه ممکن است بیشتر زمانی که از حالت خوابیده یا نشسته بر می خیزید، شکل بگیرد، و به دلیل ماهیت غیر اختصاصی این نشانه، بسیاری از مردم آن را با امکان وجود لخته خون مرتبط نمی دانند. از دست دادن هوشیاری نشانه ای جدی محسوب می شود که باید علت دقیق آن توسط پزشک مشخص شود. این حالت خطر ایجاد آسیب های جدی را به همراه دارد زیرا ممکن است سر یا دیگر بخش های حساس بدن هنگام فرو افتادن به جایی برخورد کنند. افزایش ضربان قلب با بزرگ شدن اندازه لخته خون، بدن تلاش خود برای از بین بردن آن را بیشتر می کند و سخت‌تر کار کردن اندام های حیاتی مانند قلب به افزایش ضربان آن منجر می شود. اختلال در عملکرد قلب می تواند نشانه دهنده این باشد که لخته خون پا را ترک کرده و به دیگر بخش های بدن سفر کرده است. اگر این گونه باشد، شما احتمالا نشانه های دیگری از جمله درد تیز و شدید در قفسه سینه که هنگام تنفس عمیق تشدید می شود را نیز تجربه خواهید کرد. افزایش ضربان قلب می تواند موجب نشانه های روانی از جمله اضطراب و در موارد شدید، حملات هراس شود. اگر بدون کنترل باقی بماند، آهنگ سریع و مداوم ضربان قلب می تواند به مشکلات پزشکی دیگر نیز منجر شود، و از این رو مراجعه به پزشک و بررسی دقیق شرایط اهمیت دارد.
آمبولی پا و خستگی
هر بیماری، مانند یک لخته خون، سیستم ایمنی بدن را مجبور به اضافه کاری می کند که می تواند شکل گیری احساس خستگی و ناتوانی را به همراه داشته باشد. همانند بسیاری دیگر از نشانه های ترومبوز سیاهرگی عمقی، خستگی می تواند نشانه ای غیر اختصاصی محسوب شده و از این رو، تشخیص ریشه شکل گیری آن دشوار باشد. در نتیجه، اگر به طور مداوم احساس خستگی می کنید، توجه به نشانه های دیگر وجود لخته خون اهمیت دارد. مشخصه خستگی مرتبط با لخته خون این است که بدون هیچ دلیل خاصی به ناگاه شکل می گیرد. به بیان دیگر، حتی اگر یک فعالیت جسمانی شدید انجام نداده باشید نیز ممکن است احساس ناتوانی در شما شکل بگیرد و حتی پس از خواب کافی همچنان احساس خستگی کنید.
آمبولی پا و تب
یک لخته خون، به ویژه اگر جدا شده و وارد جریان خون شده باشد، ممکن است موجب تب خفیف شود. افزون بر افزایش دمای بدن، نشانه های تب شامل تعریق یا لرز، سردرد مداوم، ضعف بدن، کم آبی بدن، و کاهش اشتها می شوند. در موارد شدید، تب می تواند موجب شکل گیری نشانه هایی از جمله تحریک پذیری و اختلالات خلق و خو، گیجی، تشنج، یا حتی توهم شود. این نشانه ها اغلب زمانی رخ می دهند که دمای هسته بدن در دامنه بسیار بالا، بین 39.4 و 41.1 درجه سلسیوس باشد.
آمبولی پا بدون علائم
تقریبا نیمی از افرادی که یک لخته خون در پا (یا ترومبوز سیاهرگی عمقی) را تجربه می کنند، نشانه های اندک یا هیچ نشانه ای دارند. در شرایطی که یک لخته خون بدون نشانه معمولا حکایت از این دارد که ترومبوز هنوز به مرحله ای جدی نرسیده است، اما همواره نیز این گونه نیست. حتی لخته های خون بزرگ که نیاز فوری به توجه پزشکی دارند می توانند گاهی اوقات بدون هیچ نشانه ای باشند و در جریان خون حرکت کنند. اگر در معرض خطر قرار دارید، این یکی از دلایل اهمیت انجام فعالیت هایی است که از شکل گیری لخته های خون پیشگیری می کنند. استفاده از پوشاک راحت، پرهیز از ایستادن و نشستن برای مدت زمان بیش از یک ساعت، کاهش مصرف نمک، و فعال باقی ماندن از لحاظ جسمانی از جمله اقداماتی هستند که می توانید مد نظر قرار دهید.
آمبولی پا و سیاهرگ های متورم
گاهی اوقات، یک لخته خون سرسخت خود را از طریق تورم در سیاهرگ های سطحی، یا اطراف قسمتی از پا که توسعه می یابد، نشان خواهد داد. اگر پدیده ای مشابه را در دیگر قسمت های بدن تجربه نمی کنید، باید توجه ویژه ای به این نشانه داشته باشید. در بیشتر موارد، سیاهرگ های متورم عوارض یا مشکلاتی را موجب نخواهند شد. با این وجود، در مواردی که لخته خون فشار قابل توجهی روی رگ های خونی اطراف وارد می کند، امکان پارگی داخلی وجود دارد و قرمزی یا کبودی تشدید شده را موجب شود.
آمبولی پا چیست
یکی از مشکلاتی که می تواند بعد از شکستگی های لگن، ران و ساق و یا اعمال جراحی لگن و پاها به وجود آید لخته شدن خون یا ترمبوز وریدی و سپس آمبولی وریدی یا ترومبوآمبولی Thromboembolism است. گرچه این عارضه می تواند در هر شکستگی های لگنی و پاها ایجاد شود ولی در افراد مسن و یا در افرادی که مدت زیادی در بستر استراحت کرده و بی حرکت می مانند بیشتر دیده می شود. DVT مخفف Deep Vein Thrombosis ، به معنای پیدا شدن لخته ی خون در وریدهای عمقی پا ، به ویژه ساق پا است. وریدهای (سیاهرگ های) ساق و ران پا به دو دسته طبقه‌بندی می‌شوند: 1- وریدهای سطحی که گاهی هم قابل رویت هستند و بعضی مواقع با نارسا شدن آنها بیماری واریس پیدا می‌شود. این وریدها خون اندام تحتانی را به بالا می‌برند. 2- وریدهای عمقی که خون را از همان وریدهای سطحی و از عمق اندام‌ها تحویل می‌گیرند و راه اصلی انتقال خون به سمت بالا هستند. این وریدها بعدا خون را به وریدهای رانی و سپس لگن تخلیه کرده و از طریق وریدهای شکمی به قلب منتقل می‌کنند تا پس از تصفیه به سراسر بدن منتقل شود. پیدایش DVT یا آمبولی در پا، در انتقال خون اختلال ایجاد می کند و به درد و تورم عضو منجر شود. از طرف دیگر ممکن است این لخته‌ها حرکت کرده و به وریدهای بالاتر و دستگاه‌های حیاتی مثل ریه، مغز، قلب و غیره بروند و عارضه‌های بدتری درست کنند.
علت آمبولی پا
عوامل مختلفی باعث ایجاد آمبولی در پا و ساق پا می‌شود که قابل کنترل‌اند و می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد. یکی از این موارد افراد چاق هستند که فرقی نمی‌کند جوان باشند و یا سن بالایی داشته باشند، به هر حال می‌تواند عاملی برای ایجاد لخته شدن خون باشد. عامل دیگر، کسانی هستند که سیگار مصرف می‌کنند و یا سندرم متابولیک دارند. افرادی که دچار فشارخون و یا اختلالات چربی خون هستند، احتمال ابتلا به آمبولی در آنها بسیار بالا است. همچنین افرادی که از گوشت قرمز بیشتر استفاده می‌کنند و در وعده‌های غذاییشان ماهی و سبزیجات کمتری می‌خورند جز عواملی هستند که به عنوان عامل خطرساز برای امبولی و ترومبوس وریدهای عمقی تلقی می‌شوند. این‌ها از جمله مواردی هستند که افراد می‌توانند آن را اصلاح کنند. رژیم غذایی مناسب، قطع سیگار و کنترل فشار خون و چربی از جمله کارهایی است که فرد می‌تواند با رعایت الگوهای صحیح از احتمال بروز آمبولی پا جلوگیری کند. یک سری عوامل نیز مورد توجه قرار می‌گیرند که قابل کنترل نیستند. برای مثال طبیعتا با افزایش سن، شانس ایجاد آمبولی ریه بالا می‌رود و یا به طور کلی عوامل محیطی مانند آلودگی هوا و یا عفونت‌ها، بیماری‌های مزمن ریوی و نارسایی‌های قلبی عواملی هستند که در بروز لخته شدن خون تاثیر دارند. به خصوص افرادی که جراحی‌های ارتوپدی و یا جراحی‌های لگن انجام داده‌اند به دلیل اینکه مدت زمان طولانی را بستری هستند، امکان دارد معمولاً در بیمارستان‌ها شیوه‌هایی که برای پیشگیری از لخته شدن خون در پا است انجام می‌شود از جمله داروهای ضد انعقادی که تجویز می‌شود و یا وسیله‌هایی که به اندام تحتانی بسته می‌شود تا خون در وریدها ماندگار نشود. هر چقدر افراد استراحت‌های مطلق و بدون حرکت داشته باشند احتمال لخته شدن خون در آنها بالاتر می‌رود. به همین دلیل به بیمار توصیه می‌شود که در اسرع وقت از تخت خود پایین آید و راه برود.
تشخیص آمبولی پا
آزمون‌های تشخیصی می‌توانند شامل ونوگرافی (رادیوگرافی وریدها)، سونوگرافی و پلتیسموگرافی (میزان خونی را که از اندام عبور می‌کند، اندازه می‌گیرد) باشند. اگر لخته‌ها کوچک، محدود به ساق بوده و بیمار توانایی حرکت داشته باشد، درمانی لازم نیست. لخته‌ها غالباً خود به خود رها می‌شوند. برای اکثر بیماران بستری شدن به خاطر تزریق ضد انعقادها و مشاهده عوارض لازم است. در بیماران خاص، اقدام به جراحی برای کار گذاشتن یک دستگاه غربال (چتر) در ورید اجوف تحتانی (ورید اصلی که به ریه‌ها وارد می‌شود) برای به دام انداختن لخته‌ها قبل از رسیدن به ریه‌ها می شود. زمانی که برای یک فرد تشخیص آمبولی داده می شود باید درمان ضد انعقاد شروع شود و دارویی به نام هپارین تجویز می شود که به صورت تزریقی بوده، اما داروی وارفارین نیز اغلب در دوره درمان و بعد از آن نیز تجویز خواهد شد. از جوراب های آنتی آمبولی نیز برای درمان آمبولی در پا و پیشگیری از لخته شدن خون بهره گرفته می شود. در بیماران با درمان وارفارین نیاز به انجام آزمایش خون و اندازه گیری سطح INR خون دارند که با توجه به سطح INR دوز وارفارین توسط پزشک معالج تنظیم می شود. باید سه ماه اول درمان ضد انعقاد، INR خون چک شود.
عوامل خطر در آمبولی پا
افراد در معرض خطر – سرطانی ها – افرادی که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند. – افرادی که زیاد در رختخواب می مانند. – افراد مسن – سیگاری ها – مسافرت طولانی – افراد چاق – ابتلا به ترومبوز ورید عمقی در گذشته – سن بیشتر از 35 سال – دوقلو یا چند قلوزایی – عمل جراحی سزارین – بیماری ترومبوفیلی (افزایش لخته شدن خون)افراد در معرض خطر – سرطانی ها – افرادی که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند. – افرادی که زیاد در رختخواب می مانند. – افراد مسن – سیگاری ها – مسافرت طولانی – افراد چاق – ابتلا به ترومبوز ورید عمقی در گذشته – سن بیشتر از 35 سال – دوقلو یا چند قلوزایی – عمل جراحی سزارین – بیماری ترومبوفیلی (افزایش لخته شدن خون)
آمبولی پا در بارداری
زنان در طی بارداری و 4 تا 6 هفته بعد از زایمان ممکن است دچار ترومبوز ورید عمقی گردند. در سه ماهه اول بارداری و 6 هفته بعد از زایمان، احتمال لخته شدن خون زیاد است. در دوران بارداری، به علت افزایش هورمون استروژن، احتمال تشکیل لخته خونی 10 برابر می شود. فشار رحم در طی بارداری نیز می تواند مانع جریان خون شود. برخی اختلالات خونی نیز می تواند باعث این مشکل شود.
درمان آمبولی پا
داروهای ضد انعقاد خون از قبیل وارفارین و هپارین توسط پزشک تجویز می شوند. این داروها باعث تجزیه لخته خون و درمان آمبولی می شوند. داروهایی که باعث حل شدن لخته خون می شوند را ترومبولیتیک می خوانند. این داروها باعث خونریزی ناگهانی و شدید می شوند. این داروها در بیمارستان به صورت تزریق داخل وریدی، وارد بدن می شوند. اگر شما از داروهای ضد انعقاد استفاده می کنید، باید مرتبا آزمایش خون بدهید. پزشک برای شما آزمایش خون می نویسد تا ببیند رگ های شما نازک نشده باشد. داروهای ضدانعقاد باعث رقیق شدن خون می شوند و مصرف کنندگان آنها، به آسانی خونریزی می کنند. خونریزی داخلی، خطرناک است. علائم هشداردهنده خونریزی داخلی عبارتند از: درد شکم، تهوع قرمز و یا شبیه دانه های قهوه، مدفوع قرمز روشن و یا سیاه. خونریزی در مغز باعث سردرد شدید، سکته، تغییرات بینایی، تحرک غیرطبیعی و گیجی می شود. در صورت بروز آمبولی یا لخته در وریدهای عمقی پا و ساق پا درمان با استفاده از داروهای ذکر شده شروع می شود. البته دوز و میزان مصرف دارو وقتی ترومبوز یا آمبولی به وجود آمده است بیش از میزانی است که برای پیشگیری مورد استفاده قرار می گیرد.
پیشگیری از آمبولی پا
با دنبال کردن موارد زیر، می‌توان از تشکیل لخته‌های خون و آمبولی در پاها پیشگیری کرد: اگر مجبور بودید مدتی را در حالت درازکش بوده باشید، مثلا پس از جراحی، بیماری یا تصادف، هرچه سریع‌تر راه رفتن را آغاز کنید. اگر در معرض خطر تشکیل لخته هستید، با پزشک خود در مورد موارد زیر صحبت کنید: استفاده از جوراب‌های ساق بلند فشاری یا جوراب ضد آمبولی (که اغلب جوراب‌های ساق‌بلند فشاری پزشکی خوانده می‌شوند)، استفاده از داروهای ضدانعقاد خون برای پیشگیری از تشکیل لخته خون. اگر ناچارید برای مدتی طولانی در حالت نشسته بمانید، مثلا در سفرهایی که بیش از 4 ساعت به طول می‌انجامند، هر 2 تا 3 ساعت یک بار، بلند شوید و راه بروید. در همان حالت نشسته، اندام تحتانی خود را ورزش دهید، به این صورت که: 1- در حالی که انگشت شست پای خود را روی زمین نگه داشته‌اید، پاشنه‌های خود را بالا و پایین ببرید. 2- در حالی که پاشنه‌های خود را روی زمین نگه داشته‌اید، انگشت شست پای خود را بالا و پایین ببرید.
